De spirituele betekenis van de vier elementen

Iedereen heeft wel eens gehoord van de vier elementen. Maar zijn er nou eigenlijk vier of vijf elementen? En wat houden ze in en waar komen ze vandaan? Vanuit verschillende religies en theorieën worden andere elementen gehanteerd. In dit artikel kun je lezen wat de elementen zijn en wat de verschillende theorieën er over zeggen.

Wat zijn de vier elementen?

De vier elementen zijn water, lucht, aarde en vuur. Deze elementen worden gezien als de basis van ons bestaan. Op deze basis is onze wereld gebouwd en op deze basis zijn wij als mens gebouwd. De vier elementen vinden we dan ook terug in alles van ons bestaan. Ze worden gebruikt in de spirituele wereld tijdens rituelen, in de materie, maar ook in ons karakter op basis van de astrologie vinden we de elementen terug. Zonder deze elementen kan onze wereld, onze natuur en daarmee wij als mens niet bestaan.

De vier elementen als materie

We kennen allemaal de vier elementen in de materie. Zonder deze elementen kunnen we immers niet overleven. We zijn vuur nodig om ons op te warmen. Het element vuur kan hierin ook gezien worden als het element licht, want dit element wordt meestal gekoppeld aan de zon. We zijn lucht nodig om te kunnen ademen. We nemen onze eerste teug met adem als we worden geboren en er wordt niet voor niets gezegd: ‘Hij blies zijn laatste adem uit’. Zo zien we lucht terug in onze levenscyclus. Wij als mens bestaan het grootste gedeelte uit water. We zijn het water nodig om onze dorst te stillen en zonder water zullen we uitdrogen en sterven. De aarde is onze voedselbron, maar ook de reden dat wij ons kunnen voorplaatsen (zelfs een vliegtuig kan niet stijgen zonder eerst op de grond te staan).

De vier elementen in westerse astrologie

In de westerse astrologie worden de vier elementen gebruikt als categorie van karakters met bepaalde eigenschappen aan de hand van de horoscoop. Iedereen van ons heeft een mannelijke en vrouwelijke kant, net als dat iedereen van ons de vier elementen bevat. Als alle elementen in evenwicht zijn, ben je in balans.

Mannelijk en vrouwelijk

De vier elementen worden soms ingedeeld aan de hand van de mannelijke en vrouwelijke elementen. De mannelijke elementen worden de actieve of gevende genoemd en zijn vuur en lucht. De vrouwelijke elementen worden de passieve of ontvangende genoemd en zijn water en aarde.

Aarde

Onder de aardetypen vallen de horoscopen stier, maagd en steenbok.
Deze typen worden gezien als vriendelijk, betrouwbaar, niet flexibel, doelgericht en pragmatisch.
Dit zijn de mensen die een kalmerende en rustgevende uitstraling hebben en dit overbrengen op anderen. Ze houden het hoofd koel en helpen anderen om eerst te aarden voordat er grote beslissingen worden genomen.

Water

Onder de watertypen vallen de horoscopen kreeft, schorpioen en vissen.
Deze typen worden gezien als intuïtief, invoelend, flexibel, veel empathie en een luisterend oor.
Water mensen zijn erg gevoelig en brengen dit over op anderen. Ze leren je empathie en compassie door hun openheid en emoties te delen. Kenmerkend voor watertypen is dat ze zowel bij vreugde als verdriet makkelijk tot tranen te brengen zijn.

Lucht

Onder de luchttypen vallen de horoscopen tweelingen, weegschaal en waterman.
Deze typen worden gezien als denkers, logica zoekers, analyserend, ruimdenkend, rustig en kalm. Ze kunnen problemen ondervinden met emoties. Luchttypes worden gezien als leraar of boodschapper. Ze nemen veel en graag kennis tot zich en delen dit met anderen. Ze helpen je om je bewustzijn te ontwikkelen door je opties en keuzes aan te reiken.

Vuur

Onder de vuurtypen vallen de horoscopen ram, leeuw en boogschutter.
Deze typen worden gezien als dominant, enthousiast, nemen graag uitdagingen en risico’s hebben een groot ego en een hoge daadkracht. De vuurtypen zorgen ervoor dat er actie wordt ondernomen en enthousiasmeren anderen hiertoe.

De vier elementen in de magie

Binnen de magie zien we de elementen ook terug. Net als het hindoeïsme en de Chinese astrologie wordt hier ook uitgegaan van vijf elementen. De aanhangers van het neopythagorisme (red: een vernieuwde stroming van het pythagorisme, de aanhangers van Pythagoras.) introduceerden het pentagram met de vijf elementen. De vier elementen water, lucht, vuur en aarde en als vijfde element de geest. Vanuit hier werd het pentagram gebruikt als symbool voor magie, die in diverse stromingen is en nog steeds wordt gebruikt.

De vier elementen volgens de natuurreligies

De vier elementen vinden we ook terug in de natuurreligies waar ze onderverdeeld worden in diergroepen. Je geboortetotem wordt gekoppeld aan je sterrenbeeld volgens het medicijnwiel van het sjamanisme. Uitgebreide informatie over de krachtdieren kun je hier vinden. Een uitgebreid artikel over het sjamanisme vind je hier.

Arend/Adelaar- De Grote Geest – Vuur

Onder de arend vallen de ram, leeuw en boogschutter. Deze sterrenbeelden worden gezien als creatief en gepassioneerd. Er is iets wat jij moet aanpakken om je weg naar spirituele vrijheid te kunnen hervatten. Bekijk net als de adelaar het grote geheel en niet alleen de details.

Schildpad- Moeder aarde – Aarde

Onder de schildpad vallen de stier, maagd en steenbok. Deze sterrenbeelden worden gezien als denkers. De schildpad heeft zijn eigen lichaam als bescherming. Het leert ons om je innerlijke kracht te eren. De schildpad leert je niet alleen om te aarden en te gronden, maar ook om met de stroom mee te drijven. Het kan dus zijn dat je pas op de plaats moet zetten of om je juist op een rustig tempo mee te moeten laten varen naar waar de aarde je brengt. Overdenk je eigen gedachtes nog eens, voor je ze de wereld inbrengt.

Kikker – Zuivering – Water

Onder de kikker vallen de kreeft, schorpioen en vissen deze sterrenbeelden worden gezien als stabiel en streven naar zekerheid. De kikker staat verbonden met de waterenergie. Het water werkt reinigend en zuiverend. Als je de kaart van de kikker hebt gekozen, kan het zijn dat je zuivering nodig hebt. Alleen als je gezuiverd bent kan je weer nieuwe energie aanvullen. Probeer de kracht van het water hierin te gebruiken. Neem bijvoorbeeld een ontspannen douche en laat de zorgen van je afspoelen.

Vlinder – Transformatie of gedaanteverwisseling – Lucht

Onder de vlinder vallen de tweeling, weegschaal en waterman. Deze sterrenbeelden worden gezien als gevoelig en mensen die zich gemakkelijk kunnen aanpassen aan anderen. Neem eens de tijd om naar jezelf te kijken en te kijken naar jouw positie in de zelftransformatie. De vlinder ondersteunt je tijdens deze ontwikkeling en zorgt voor een heldere geest ten opzichte van jouw positie van zelftransformatie.

De vier elementen volgens het hindoeïsme

De hindoes spreken van Tattva. Binnen het hindoeïsme zijn er verschillende tattva. Zij zien het als een eeuwigdurende energie, dat wat gegeven is, de waarheid. Zij omschrijven vijf oerelementen in plaats van vier, die zij zien als tattva. Naast lucht, water, vuur en aarde omschrijven zij de Akasha. De Akasha is de ether of de ruimte.

De vier elementen volgens het boeddhisme

In het boeddhisme wordt geloofd dat de vier elementen de basis zijn van de fysieke wereld. Water staat voor flexibiliteit en cohesie. Aarde staat voor hardheid en inflexibiliteit, maar ook voor ruw versus glad, zwaar versus licht en hard versus zacht. Lucht staat voor de ruimte of de leegte en vuur staat voor warmte versus kou. Volgens deze theorie bestaan alle materiële voorwerpen uit één of meerdere van de elementen. Als je het besef krijgt dat alles bestaat uit de elementen, ontwikkel je volgens de boeddhisten een objectieve kijk op de fysieke wereld. Hierdoor zul je meer vrede vinden in je leven.

De vier elementen in de oudheid

In het Griekenland voor christus vinden we de vier elementen ook terug. Empedocles kwam als eerste met de theorie dat alle stoffen waren opgebouwd uit de vier elementen water, aarde, lucht en vuur. Zij omschreven ook nog een vijfde element, de ether. De ether viel niet onder de aardse elementen. De kosmos was gemaakt door de ether en de ether zorgde voor de verplaatsingen van de planeten. De ether kon door een sterveling niet bereikt worden, alleen door de Goden. Zo ontstond de Griekse god Aether. Aether was de god van de atmosfeer. De atmosfeer was de lucht voor de goden, de ‘gewone’ lucht was voor de ‘gewone’ mensen. Hij werd gezien als de ziel van de wereld.

De vier elementen in de Chinese astrologie

Net als in het hindoeïsme wordt er in de Chinese astrologie ook uitgegaan van vijf elementen in plaats van vier. Een uitgebreid artikel over de Chinese dierenriem kun je hier vinden. Binnen de Chinese astrologie worden de volgende elementen omschreven:

• Hout – het oosten. Dit zijn de dierenriemtekens tijger, konijn en draak.
• Vuur – het zuiden. Dit zijn de dierenriemtekens slang, paard en geit.
• Aarde – het midden.
• Metaal – het westen. Dit zijn de dierenriemtekens aap, haan en hond.
• Water – het noorden. Dit zijn de dierenriemtekens varken, rat en os.

De vier elementen volgens de psyche

Aarde

Het element aarde staat voor structuur, kracht en stabiliteit. Aarde omvat ook het doen, want dankzij de structuur zorgt aarde voor het handelen en het dagelijks ritme. Als je vastloopt in het maken van plannen, ga dan op zoek naar het element aarde. Aarde zorgt ervoor dat je weer geaard of gegrond wordt en geeft je daarmee de wilskracht om te gaan doen.

Vuur

Het element vuur staat voor kracht en vreugde en wordt gekoppeld aan de zon. Vuur zorgt voor inspiratie, passie, actie en kracht. Als je veel vuur bezit voel je jezelf opgewekt en geïnspireerd. Het zorgt voor passie en overgave. Voel je jezelf down, inspiratieloos, vermoeid of lusteloos? Ga dan op zoek naar het element vuur. Hervind de kracht, enthousiasme en vreugde uit je innerlijke vuur.

Lucht

Het element lucht staat voor kennis en communicatie. Het element lucht zorgt voor het ordenen en overzicht creëren. Het element lucht helpt je om chaotische gedachten of levens te ordenen. Het helpt om beslissingen te maken en zorgt er uiteindelijk voor dat je helder kunt nadenken.

Water

Het element water staat voor intuïtie, creativiteit en gevoel. Het element water wordt gekoppeld aan een vrouwelijk teken, omdat de intuïtie van een vrouw vaak sterker is ontwikkeld dan bij een man. Het element water kan je ondersteunen wanneer je verwarde gevoelens ervaart. Het element water geeft je weer de kracht om op je intuïtie te vertrouwen.

Wat kan je met de elementen?

De elementen leren je om jezelf te begrijpen. Ze leren wat jouw krachten zijn en waar jouw valkuilen liggen. Ze kunnen je helpen om de balans in je leven te vinden, want wat voor element mis je? Als je het bekijkt vanuit het boeddhisme en het sjamanisme, leren we dat we alleen de vier elementen nodig zijn om een vervuld leven te kunnen leiden. Dus nu kun je op zoek gaan naar de balans en vervulling in je leven aan de hand van de vier elementen.

Dit artikel is geschreven door Anoek Winkel

Anoek Winkel, 25 lentes jong. Ik werk als begeleider binnen de justitiële zorg en in mijn vrije tijd schrijf ik veel. Ik schrijf verschillende artikelen, columns en blogs en schreef een boek met de titel Alfrún. In alles wat ik schrijf en publiceer staat spiritualiteit op de voorgrond (in geval van het boek natuurlijk in fantasievorm). Ik geloof namelijk dat er meer is in deze wereld dan wat wij met het blote oog kunnen zien.