Het vijfde chakra: het keelchakra

Wie zich spiritueel gaat ontwikkelen en dat doet aan de hand van meditatie en andere oosterse praktijken, is ongetwijfeld wel eens op het keelchakra gebotst. In dit artikel trachten we je een beter beeld te geven van wat dat specifieke chakra precies doet. We hebben het over de rol van het keelchakra, blokkades in het keelchakra en hoe die zich manifesteren en uiteraard ook over hoe je het keelchakra weer opent.

Overzicht chakra’s

Voor we verder ingaan op ons vijfde chakra, dat van de keel, overlopen we even kort wat chakra’s nu weer precies zijn. Je moet je een chakra niet per se voorstellen als een plek die fysiek aanwezig is in ons lichaam: het zijn geen organen, zenuwen of andere tastbare dingen. In de oosterse filosofieën worden de chakra’s voornamelijk gezien als een denkbeeldig hulpmiddel ter ondersteuning van een yoga- of meditatieoefening. De chakra’s worden tijdens bijvoorbeeld een meditatiesessie gebruikt als focuspunten, waarlangs degene die aan het mediteren is zijn aandacht kan doen glijden. Zie het dus eerder als een denkkader dan een fysieke waarheid.

Nu daar wat duidelijkheid in geschept is, kunnen we verdergaan met het beschrijven van de chakra’s en hoe je je die dan inbeeldt tijdens het mediteren. Traditioneel wordt een chakra afgebeeld als een lotusbloem, en heeft elk chakra een verschillend aantal blaadjes en een eigen kleur. Hoeveel chakra’s er worden gebruikt, welke kleur ze hebben en hoe ze er verder uitzien verschilt nogal van cultuur tot cultuur. Logischerwijs verschilt ook de betekenis van de chakra’s – in de Westerse opvatting bestaat er een soort van consensus over hun precieze waarde (hoewel er ook wel een rode draad loopt door de verschillende oosterse invullingen).

De chakra’s worden voorgesteld als wielen (chakra betekent letterlijk wiel) waar onze energie doorheen stroomt. Wanneer alle chakra’s geopend zijn, kan die energie rijkelijk vloeien en bereiken we een staat van pure aanwezigheid. Een blokkade van een of meerdere chakra’s manifesteert zich dan weer in energetische problemen. Je kunt je chakra’s versterken door gerichte meditatieoefeningen en het heel bewust uitvoeren van acties die iets met het beoogde chakra’s te maken hebben: hoe sterker je chakra, hoe moeilijker het te blokkeren valt.

Tijdens een meditatiesessie kun je je focussen op het openen van een geblokkeerd chakra, het een voor een openen van alle chakra’s, of juist op de energie die door de chakra’s stroomt. Op deze manier maak je van je energie iets meer tastbaars, en kun je er gemakkelijker mee aan de slag.

Waar ligt het keelchakra?

Hoewel we weten dat het keelchakra niet écht fysiek aanwezig is in het lichaam, kunnen we wel een plek op het lichaam aanwijzen waar dat chakra zich ongeveer situeert. Je vindt het vijfde chakra in de keel – meer concreet begint het aan de basis van de keel, onderin, en loopt het door tot de opening van de mond. Tussen de andere chakra’s bevindt het zich tussen het hartchakra en het derde oog chakra.

Wat is de rol van het vijfde chakra?

Het vijfde chakra, het keelchakra, wordt in het Sanskriet ‘Vishudda’ genoemd. Heel concreet betekent dit iets tussen ‘rein’ en ‘reiniging’ – op het eerste zicht misschien een beetje te algemeen om een werkelijke betekenis uit te halen. De reiniging waar naar verwezen wordt betreft echter een spiritueel soort reiniging, en wel het soort reiniging dat men put uit het delen van zijn of haar eigen waarheid.

Dat brengt ons dan ook meteen naar de ware rol van het keelchakra: het overbrengen van onze waarheid, zowel in woorden als in daden, relaties en alle andere aspecten van het leven. Wie zijn keelchakra opent en open houdt, leeft in harmonie met zichzelf en de waarheid. Door je waarheid te delen, maak je de wereld een eerlijkere plek én breng je vaak ook weer kalmte in jezelf.

Het keelchakra wordt met andere woorden dus verantwoordelijk geacht voor de manier waarop en de mate waarin we communiceren en onszelf uitdrukken, zowel verbaal als non-verbaal. Het element dat in verband gebracht wordt met dit chakra is, en dat komt vast niet als een verrassing, geluid – en dat zal dan ook een rol gaan spelen in het openen van dit chakra. De kleur geassocieerd met het keelchakra is (licht)blauw.

Is mijn keelchakra geblokkeerd?

Een blokkade in het keelchakra moet je, zoals we in het begin aanhaalden, je niet voorstellen als een fysieke blokkade. Het is niet hetzelfde als een geblokkeerde schouder of een gebroken been. Het probleem dat je ondervindt situeert zich dus ook niet letterlijk in je keel: je keelchakra is slechts een punt waar je je op kunt focussen in een poging het probleem op te lossen.

Dat gezegd zijnde spreken we van een blokkade in het keelchakra wanneer we moeite ondervinden met om het even wat dat te maken heeft met zelfexpressie en communicatie. Voorbeelden zijn:

• Verlegenheid (in het bijzijn van nieuwe mensen, mensen die je eigenlijk graag beter zou leren kennen of waar je goed mee overeen denkt te kunnen komen, …).
• Schaamte (om wie je bent, om wat je wilt, om wat je doet, …).
• Angst om jezelf te zijn.
• Een verschil tussen je daden en je woorden (je beweert bijvoorbeeld veganistisch te eten, maar doet dat niet. Of je voelt de nood te zeggen dat je erg gelukkig bent, terwijl dat niet het geval is).
• Extreme koppigheid (je volhardt in iets, maar kunt eigenlijk niet bij jezelf te rade gaan om te achterhalen of je nu wel echt het juiste aan het doen bent).
• Beperkte creativiteit (je zou vaker willen schilderen, maar vindt nooit de tijd; of je schildert maar krijgt het beeld dat je wilt scheppen maar niet op het doek).
• Manipulatief gedrag (je kunt niet zeggen wat je wilt, maar probeert anderen wel te laten doen wat je wilt) of zelfs dominant gedrag.
• Afwezigheid (je voelt je niet meer aanwezig, alles lijkt een droom – misschien heb je moeite je verbonden te voelen met familie en vrienden, en lijk je niet meer op dezelfde wereld te leven als zij).

Zoals je ziet hebben al bovenstaande problemen in zekere mate te maken met hoe we ons opstellen tegenover onszelf en anderen.

Het deblokkeren van het keelchakra

Er zijn verschillende manieren om een blokkade in het keelchakra weer te verhelpen, of om het keelchakra te versterken.

• De kleur blauw wordt geassocieerd met het keelchakra, en met die associatie in gedachten (maar dan ook enkel wanneer we die associatie in gedachten houden!) kun je de kleur blauw gebruiken om je keelchakra te ondersteunen. Draag bijvoorbeeld iets blauws wanneer je een presentatie moet geven, of vestig je aandacht tijdens een meditatiesessie op een al dan niet ingebeeld blauw vlak.
• Het chanten van het mantra ‘HAM’. In tradities waarin elk chakra verbonden is met een bepaald mantra, hoort het mantra ‘HAM’ bij het keelchakra. Voor je aan het chanten begint is het belangrijk dat je op je ademhaling gaat letten. Wanneer je rustig en diep in- en uitademt, kun je aan het chanten beginnen. Start met een langgerekt H-geluid, dat ontstaat vanachter in je keel. Vervolgens maak je de A-klank, die iets dieper uit je borst komt. Sluit af met de M-klank, die je door je hele hoofd kunt voelen vibreren. Herhaal dit, twee keer per dag, minstens vijf keer.
• Een andere, meer directe aanpak is het heel bewust ondernemen van acties die indruisen tegen de angsten die de blokkade met zich meebrengt. Boezemt, bijvoorbeeld, het idee te zingen binnen gehoorsafstand van andere mensen je angst in, ga dat dan met je volle aandacht erbij wel doen. Je hoeft niet meteen op een vol marktplein uit volle borst te gaan zingen: neurie misschien eerst een liedje in bijzijn van een goede vriendin, en ga vandaar verder. Op deze manier toon je jezelf dat er niet echt iets te vrezen valt, en dat het oordeel van anderen nu ook weer niet alles is. Het kan (bijvoorbeeld) best leuk zijn tegen iemand aan te neuriën!
• Eens goed uithuilen. Raar maar waar, een fikse huilbui kan wonderen doen, zeker wanneer we met oud verdriet opgescheept zitten. Met zo’n huilbui geef je jezelf toestemming je emoties te uiten, én zit je ook meteen op de eerste rij om jezelf wat troost en liefde te bieden. Zo versterk je de relatie met jezelf, leer je jezelf beter kennen en kun je op termijn ook sterker in je schoenen gaan staan.

Welke methode je ook kiest, het is belangrijk dat je met volle aandacht en de pure intentie het probleem op te lossen aan het werk gaat. Een algemene meditatiesessie kan je helpen je aandacht erbij te houden en de intentie vast te zetten!