Wat is Wicca? Alles over de Wicca hekserij en religie

Als je jezelf een beetje hebt verdiept in spirituele of religieuze onderwerpen en Wicca bent tegengekomen, zul je wel wat vraagtekens hebben. Wicca wordt namelijk relatief vaak als iets slechts gezien, omdat er wordt gedacht dat Wicca’s de duivel aanhangen. Het klopt dat er sprake is van witte en zwarte Wicca. In dit artikel beschrijf ik de zogenoemde witte Wicca, die in de volksmond wordt gezien als goede Wicca.

Wat is Wicca?

Wicca staat bekend als een vorm van moderne hekserij, maar ook als religie. Het is niet alleen een ‘heks’ zijn, het is een manier van leven en staat vooral bekend als een natuurreligie. De ideeën van Wicca zijn gebaseerd op de Christelijke religie en op Europese mythologie. Zij erkennen niet alleen God, maar ook Moeder Aarde. Moeder Aarde wordt gezien als de Godin. De natuur, de natuurelementen en de cyclus van de natuur (de jaargetijden) spelen een grote rol binnen de Wicca. Wicca wordt uitgevoerd door mannen en vrouwen. Daarin wordt in principe geen onderscheid gemaakt, al zijn er sommige covens die alleen mannen of alleen vrouwen toelaten.

Er wordt weleens gedacht dat Wicca afstamt  van de voorchristelijke sjamanistische natuurreligie (lees trouwens meer over het sjamanisme in het artikel: ‘Alles over de sjamaan en het sjamanisme’). Wicca wordt ook wel de oude religie genoemd. Het is alleen lastig om hier iets over te zeggen. De oude religies werden door het christelijke geloof als heidens beschouwd en daarmee verbannen. Totdat in 1951 de heksenwet werd afgeschaft, werd er dan ook nagenoeg geen hekserij bedreven (niet in het openbaar tenminste). Het gevolg hiervan is dat de originele kennis van de oude religie verloren is gegaan.

Wicca is Magie

Wicca is een religie die gebruik maakt van magie. De volgelingen van Wicca proberen terug te keren naar hun ware zelf, hun hogere zelf, het goddelijke. Magie wordt bij Wicca niet gezien als iets bovennatuurlijks, maar als de beweging van de energieën die we overal in de natuur en in onszelf vinden. Wicca is daarmee dan ook een levensstijl. Wicca’s kiezen voor een natuurlijke, spirituele levenswijze.

Hoe begin ik met Wicca?

Tijdens het leren van Wicca en het uitoefenen van Wicca leg je een spirituele reis af. Op het moment dat jij je oog hebt laten vallen op Wicca of iets je hierin geprikkeld heeft, kun je met deze reis beginnen. Ga je als allereerst verdiepen in de Wicca. Probeer hierover zoveel mogelijk informatie te verkrijgen en door te nemen. Op internet kan je hier veel over vinden, maar er zijn ook talloze boeken over geschreven.

De natuur staat centraal in Wicca. Ga er dus op uit! Nu je jezelf hebt geopend voor de krachten van Wicca, zal je jezelf ook kunnen openen voor de natuur. Bekijk de natuur met deze ‘nieuwe’ ogen en ervaar de kracht die hier vanuit gaat. Nadat je voor jezelf hebt bestudeerd wat Wicca inhoudt, is het belangrijk om voor jezelf te bekijken wat Wicca voor jou inhoudt en betekent. In deze fase is het van belang om inzicht te gaan krijgen in je eigen, spirituele ik. Dit kan je bijvoorbeeld doen doormiddel van meditatie. Ook zou je nu alvast kunnen beginnen met de natuurfeesten. Je hoeft hiervoor niet zelf een feest te gaan houden, maar je kan het wel gaan eren en gaan ervaren wat dit met jou doet.

Als jij denkt dat jij genoeg informatie hebt gelezen over Wicca, weet wat het voor jou kan betekenen en je innerlijke zelf ervoor hebt opengesteld, is het tijd voor de volgende stap. Maak kennis met andere Wicca’s. Op internet zijn er genoeg plekken te vinden waar je dit kunt doen, maak bijvoorbeeld eens kennis met een heksencafé of meld je aan bij een forum of facebookpagina. Als je echt klaar bent voor de ultieme stap, meld je dan aan bij één van de covens. Vanaf hier gaat je spirituele reis écht beginnen.

Verschillende stromingen of vormen van Wicca

Binnen de Wicca zijn er verschillende stromingen:

Gardneriaanse Wicca of Seax-Wicca

De stichter van deze Wicca is Raymond Buckland. Hij stichtte een Saksische tak van Wicca, die de Seax-Wicca werd genoemd. Volgelingen van deze groep worden Wicca-tru genoemd. Binnen de Seax-Wicca worden de goden Wodan, Thor, Tiw en Freya vereerd. De Seax-Wicca is meer open dan de Alexandrijnse Wicca en er is ook zelfinwijding mogelijk. Er wordt geen eed van geheimhouding van de aanhangers verwacht. Binnen de Seax-Wicca is er gelijkheid tussen man en vrouw. Bij een coven moet een ritueel dan ook geleid worden door zowel een hogepriester als een hogepriesteres. Buckland werd ondermeer bekend vanwege het starten van een school en het schrijven van diverse boeken.

Alexandrijnse Wicca

De Alexandrijnse of Alexandrian Wicca is gesticht door Alex Sanders. Alex Sanders bestempelde zichzelf als koning van de heksen. Hij vond dat hekserij een goedaardige religie moest zijn. Zijn Wicca is ontstaan uit elementen van de Gardneriaanse Wicca, de hoge magie van Éliphas Lévi en de Joods-christelijke tradities. Hij probeerde hekserij positief op de kaart te zetten en schreef onder andere de biografie ‘King of Witches’. De aanhangers van Sanders zagen zichzelf als strijders in een gevecht tussen goede magie en de slechte magie. Historicus Ronald Hutton beschreef daarom ook dat de Alexandrijnse Wicca zich onderscheidt van andere Wicca, doordat de grenzen tussen heidendom en Christelijk geloof vervaagd werden.

Erfelijke heksen

Deze groep gelooft niet dat Wicca of hekserij is ontstaan of bedacht. Zij geloven dat deze kwaliteiten erfelijk zijn en dat tradities of rituelen worden overgedragen van generatie op generatie. Er zijn in de geschiedenis een aantal personen geweest die erfelijke hekserij op de kaart hebben gezet. Eén van hen is Robert Cochrane. Hij zag zichzelf als een erfelijke heks, en zijn coven staat bekend als de Regency. Deze coven maakt gebruik van het Boek der Schaduwen, die tevens wordt gebruikt door aanhangers van de Gardneriaanse Wicca. De historicus Robert Hutton heeft beschreven dat Cochrane wel de kaders van het toenmalige moderne Wicca heeft gebruikt binnen zijn coven. Een andere bekend persoon is Raven Grimassi. Hij geeft ook aan een erfelijke heks te zijn. Hij heeft diverse boeken geschreven waarin de Godin Diana en de God Lucifer centraal staan en de basis vooral ligt in de heksenhypothese van Margaret Murray.

De overtuigingen van de erfelijke hekserij lijken op die van Charles Leland. Hij heeft gezegd en geschreven dat er een geheime religie bestond, gevormd door heksen die de Godin Diana en de God Lucifer vereren. Binnen de erfelijke hekserij spelen vooral de boeken en beschrijving van Margaret Murray een grote rol.

Feministische hekserij

Binnen de feministische hekserij wordt er vanuit gegaan dat vrouwelijke spiritualiteit wordt onderdrukt door mannen. Zij geven aan dat tijdens de heksenvervolgingen, vrouwen die strijden tegen het patriarchaat (een vorm in de maatschappij waarbij mannen de dominante rol spelen) zijn vervolgd en vermoord. Zij hangen het werk van Michelet, Gage en Murray aan. Deze personen verdedigden het algemene idee dat er een ondergrondse, geheime cultus van slechte heksen zou bestaan. Daarnaast steunen de feministische heksen het werk van Gimbutas. Gimbutas beschreef dat door de komst van het patriarchaat, vrouwen die Moeder Aarde of de Godin eerden, ondergronds moesten om te kunnen overleven. De feministische hekserij zien de Godin als degene die verbinding legt tussen ons als mensen en de natuur.

Eclectische hekserij

Een eclectische heks volgt niet de ‘traditionele’ Wicca. Zij halen hun kracht uit verschillende religies en filosofieën en vallen daarmee dus onder het syncretisme (een godsdienst die probeert om tegengestelde religies met elkaar te combineren). Doordat ze uit verschillende overtuigingen hun eigen krachten halen, kunnen ze dus ook eigen ideeën uitdragen en zelf rituelen uitvoeren.

Wicca God en Godin

Zoals al eerder benoemd wordt binnen Wicca niet alleen God erkent, maar ook de Godin. De Godin wordt geassocieerd met de verschillende fases van het leven: maagd, moeder en wijze vrouw. De mannelijke God binnen de Wicca komt vanuit de vroegere God van de Jacht. Er wordt vaak gedacht dat binnen de Wicca de duivel wordt aangehangen, maar dit is niet zo. Dit kan voortkomen door hoe de God wordt afgebeeld. Hij wordt namelijk vaak afgebeeld als de Gehoornde God. Dit komt ook voort uit de God van de Jacht, die jacht maakte op gehoorde dieren en daarom vaak gehoornd werd afgebeeld.

De Godin wordt niet alleen geassocieerd met de fases van het leven, maar ook met de fases van de maan: wassend, vol en afnemend.

Coven heksenkring

Een coven of heksenkring is een kring van mensen die samenkomen. Het zijn vaak vier of meer personen die samenkomen om van elkaar te leren en samen rituelen uit te voeren. In een coven leer je bijvoorbeeld meer over de natuur, de energie die de natuur bevat, de helende werking van planten en kruiden en leer je meer over de sterren en seizoenen. De meeste covens hebben een leider, die wordt gezien als de hogepriester(es). De hogepriester(es) mag rituelen leiden en anderen inwijden als Wicca.

Let op: Denk je erover na om je aan te sluiten bij een coven? Een coven zal niet meer dan een symbolische financiële bijdrage van je verwachten om de kosten te kunnen denken van bijvoorbeeld materiaal (o.a. kaarsen en wierook) of de huur van een plek. Er zijn momenteel veel groepen actief die zich voordoen als coven en die hier flink geld aan verdienen.

Inwijding

Een inwijding in een coven kan zijn dat jij wordt toegelaten tot de groep. Er is dan sprake van een wederzijds gevoel van vertrouwen en respect. Tijdens een inwijding leg je beloftes af ten opzichte van de coven, bespreek je de afspraken die binnen de coven gelden en bespreek je de rituelen die hieraan verbonden zijn.

Gardneriaanse Wicca

Er kan ook sprake zijn van inwijding na een opleiding of training. Deze opleiding duurt officieel één jaar en één dag. Als je deze opleiding hebt voltooid, wordt je doormiddel van een inwijding officieel benoemd tot Wicca of de eerste graad. Binnen de Garderniaanse Wicca zijn er drie inwijdingen mogelijk. De eerste inwijding is zoals al gezegd de inwijding van leerling (trainee) tot eerste graad. De eerste graad wordt ook wel de priester of priesteres genoemd. Na deze graad volgt de tweede graad. Hierin staat de Wicca onder begeleiding van de Hogepriester(es) en leert hierbij om zelf rituelen te leiden. De derde graad staat bekend als de Hogepriester(es). De Wicca is nu in staat om zelf een ritueel te leiden of een coven te beginnen en te leiden.

Alexandrian Wicca

Binnen de Alexandrian Wicca is er soms een vierde graad mogelijk. Daar wordt voor de eerste graad een extra graad toegevoegd, de neofiet. Nadat de trainee de beginselen van de Wicca heeft geleerd, wordt hij ingewijd tot neofiet. Bij de inwijding van trainee naar neofiet nemen ze een nieuwe, magische en geheime naam aan. Deze naam staat symbool voor de overgang naar een andere levensperiode. Het aannemen van een nieuwe naam gebeurt gewoonlijk bij elke inwijding, omdat bij elke inwijding de overgang naar een nieuwe levensfase centraal staat.

Wicca symbolen en rituelen

Pentagram
Het meest belangrijke symbool wat bij Wicca wordt gebruikt, is het pentagram. Het pentagram staat voor de vijf elementen: aarde, water, vuur, lucht en geest en wordt gezien als een teken van geloof, kracht en bescherming.

Regels
Binnen de Wicca zijn er een aantal belangrijke regels die worden beschreven in de Wicca rede:

• Doe wat je wilt, zolang je een ander er niet mee beschadigt. Wat in de Wicca rede wordt beschreven als: “Nog acht woorden, neem deze niet te mild, Schaad je niemand, doen dan wat je wilt.”
• De wet van drie: Alles wat je doet, komt in drievoud bij je terug. Wat in de Wicca rede wordt beschreven als: “Houd de wet van drie in ere, Driemaal zullen uw daden wederkeren. Leer deze les en leer hem goed, Dat wat u zaait, ook oogsten moet.”

Magie
Onderdeel van de Wicca is het gebruik van magie, wat een ruim begrip is. Binnen de Wicca kunnen de volgende dingen worden gedaan:

• Meditatie
• Waarzegkaarten (tarot bijvoorbeeld)
• Pendelen
• Handlezen
• Runen lezen
• Maanmagie
• Kaarsenmagie

Rituelen
In sommige covens wordt gebruik gemaakt van rituelen. Daarnaast worden rituelen vaak ingezet tijdens de jaarfeesten om de God en Godin te eren. Een ritueel wordt over het algemeen gestart met de Magische Cirkel. Binnen deze cirkel wordt een ieder die zich daarin bevind beschermt tegen negatieve energie van buitenaf. Binnen deze cirkel blijven energieën gevangen, waardoor Wicca’s  hun energie en kracht kunnen bundelen en daarmee versterken. Elke Wicca of coven kan een eigen manier van een magische cirkel maken hebben. De basis van de magische cirkel maken gaat als volgt:

• De cirkel wordt getrokken met de natuur. Dit betekent dat als de cirkel zich niet buiten plaatsvindt, de natuur aanwezig moet zijn door middel van bijvoorbeeld planten of stenen.
• In de vier windrichtingen; noord, oost, zuid en west wordt een kaars aangestoken. Het noorden staat hierbij voor de aarde.
• Degene die de cirkelt trekt begint in het noorden en loopt met de klok mee in een cirkel terug naar het noorden (via oost, zuid en west).
• Hierna wordt de cirkel gereinigd met gewijd water en een kaars.
• Bij alle vier de windrichtingen wordt door de Wicca of Hogepriester(es) een aanroepend pentagramritueel uitgevoerd. Het aanroepen begint door het pentagram te tekenen vanaf de bovenste punt.
• Als het ritueel is uitgevoerd binnen de magische cirkel, wordt de magische cirkel ontbonden. Opnieuw wordt hierbij een pentagramritueel uitgevoerd bij alle vier de windrichtingen. Dit is een bannend pentagramritueel, waarbij de pentagram nu vanaf linksonder wordt getekend.

Natuurfeesten

Zoals al eerder benoemd wordt Wicca gezien als een natuurreligie. Ieder jaar vinden acht sabats plaats om de natuur en de God en Godin te eren. De acht feesten zijn gebaseerd op het jaarwiel, wat het levensverhaal van de God en Godin moet voorstellen. Doormiddel van rituelen wordt de natuurkracht centraal gesteld.

Imbolc
Tussen 31 januari en 2 februari wordt het vuurfeest of ploegfeest gevierd. Tijdens dit feest wordt de vruchtbaarheid van de aarde geëerd en gevierd. Dit wordt geassocieerd met de Godin als maagd en wordt vaak gevierd met vreugdevuren.

Ostara
Tussen 20 en 22 maart wordt het zonnefeest gevierd. Ze vieren het begin van de lente, de geboorte van de zonnegod, de tijd van nieuw leven. Tijdens dit feest geven Wicca’s elkaar een rood geschilderd ei met een gelukswens erop. Het ei staat symbool voor nieuw leven.

Beltain
Beltain staat ook wel bekend als meiavond. In de nacht van 30 april op 1 mei staat tijdens dit feest de vereniging of bevruchting van de God en Godin centraal. En wordt vruchtbaarheid en groei gevierd.

Litha
Litha vindt plaats op 21 juni en staat bekend als het midzomerfeest. Tijdens dit feest wordt er gevierd dat er in de natuur overgang plaatsvindt van groei naar rijping. De zonnewende staat tijdens dit feest centraal en de zon staat nu op het hoogste punt. De nacht hiervoor wordt midzomernacht genoemd, waarin de liefde centraal staat.

Lammas
Tussen 30 juli en 2 augustus, exact negen maanden voor Beltain, wordt Lammas gevierd. Lammas staat bekend als het graanfeest of oogstfeest en tijdens dit feest wordt de natuur geëerd voor haar vruchtbaarheid.

Mabon
Tussen 20 en 23 september vindt Mabon plaats. Tijdens Mabon wordt er gevierd dat er evenwicht is tussen licht en donker. Het begin van de hersft wordt gevierd. Op dit moment zijn de dagen precies even lang als de nachten.

Samhein
Op 1 november wordt Samhein gevierd. Dit is het einde van de zomer en wordt door sommige Wicca gezien als het nieuwe jaar. Dit feest kennen wij ook wel als Halloween en is daarom één van de meeste bekende Wicca feesten. Het wordt ook wel het feest van de doden genoemd. Er wordt gezegd dat op deze dag de sluier tussen onze wereld en de geestenwereld het dunst is.

Yule
Op 21 of 22 december wordt het Midwinter feest gevierd. Wicca’s  vieren de terugkeer van het licht na de donkere periode. Licht staat hierbij centraal, omdat het de duisternis heeft overwonnen. Daarmee staat dit feest in teken van hoop en vertrouwen.

Het Boek der Schaduwen

Het Boek der Schaduwen is een boek die alle magische en religieuze teksten van de Wicca bevat. Het omschrijft niet alleen de basisvoorschriften van rituele magie, maar ook de filosofie achter de Wicca. Elke Wicca schrijft daarnaast haar of zijn eigen Boek der Schaduwen, waarin deze persoon zijn of haar persoonlijke spreuken en rituelen omschrijft. Gerald Gardner wordt gezien als de brenger van het Boek der Schaduwen. Hij gaf aan dat dit boek een persoonlijk boek was van de eigenaar met haar of zijn spreuken en bezweringen en dat dit moest wordt aangevuld door de Wiccans die hem Gardner volgden. Het boek is herschreven door Doreen Valiente in samenwerking met Gardner. Deze tekst is uiteindelijk de traditionele tekst van de Gardneriaanse Wicca geworden.

Een stukje geschiedenis

De heksenjacht
In de middeleeuwen werd er veel gebruik gemaakt van heksen, onder andere voor waarzeggerij en hun kennis over de helende werking van kruiden en planten. Door de christelijke kerk werden oude religies als heidens bestempeld. Zij vonden dat de mensen die deze religie aanhingen duivels waren en het gevolg hiervan was dat tijdens de middeleeuwen miljoenen mensen zijn vermoord omdat ze heks zouden zijn. Heksen werden veelal gedood op de brandstapel of verdronken (er werd een steen aan haar nek gehangen) als je bleef leven was je een heks, maar als je stierf was je dus geen heks. Maar wat hield dat dan in? Dat betekende dat je was vergeven van je zonden en op weg was naar de hemel.

De opkomst van Wicca
In 1951 werd de heksenwet in Engeland opgeheven. In 1954 populariseerde Gerald Gardner een neoheidense natuurreligie. Gerald Gardner was al langer betrokken bij spirituele praktijken en in 1954 noemde hij zichzelf voor het eerst openlijk heks. Hij noemde zijn aanhangers Wiccans.

Dit artikel is geschreven door Anoek Winkel

Anoek Winkel, 25 lentes jong. Ik werk als begeleider binnen de justitiële zorg en in mijn vrije tijd schrijf ik veel. Ik schrijf verschillende artikelen, columns en blogs en schreef een boek met de titel Alfrún. In alles wat ik schrijf en publiceer staat spiritualiteit op de voorgrond (in geval van het boek natuurlijk in fantasievorm). Ik geloof namelijk dat er meer is in deze wereld dan wat wij met het blote oog kunnen zien.